༄༅། །སྦེང་ལོར་འགྲོ་ཕན་སྨན་རྩིས་མཐོ་སློབ་ཁང་གི་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༥ ཟླ་བ་ ༧ ཚེས་ ༢༧ ནས་ཟླ་བ་ ༨ པའི་ཚེས་ ༡༣ བར་རོ་ཐང་རི་རྒྱུད་ཀྱི་སྔོ་སྨན་ངོ་སྤྲོད་གཟབ་སྦྱོང་གི་ལས་བསྡོམས་སྙིང་བསྡུས།
༡༽མི་སྣ་ངོ་སྤྲོད།
རྡ་ས་སྨན་རྩིས་མཐོ་སློབ་ཁང་ནས་སྨན་དགེ་སྤེན་པ་དོན་གྲུབ་ལགས་དང་སློབ་ཕྲུག་ཉི་ཤུ་ཅོན་ཏ་ར་སྨན་སྦྱོར་ཁང་གི་སྨན་པ་བཀྲ་ཤིས་ལགས་དང་སྨན་སྦྱོར་ཁང་གི་ལས་བྱེད། སྦེང་ལོར་མཐོ་སློབ་ཁང་གི་སྨན་དགེ་འཆི་མེད་ལྷ་མོ་དང་སྨན་དགེ་བསྟན་འཛིན་རྣམ་རྒྱལ། སློབ་ཕྲུག་བཅོ་ལྔ་བཅས་ཁྱོན་བསྡོམས་མི་གྲངས་ ༦༠ ཙམ་ཕེབས་ཡོད།
༢༽འགྲིམ་འགྲུལ་བྱས་ཚུལ།
སྤྱི་ཟླ་༧པའི་ཚེས་༢༧རེས་གཟའ་ཉི་མའི་ཞོགས་པ་ཆུ་ཚོད་བཅུ་པར་དགེ་རྒན་གཉིས་དང་། སྐབས་དང་པོའི་སྨན་སློབ་བཅུ་གཅིག་དང་སྐབས་གསུམ་པའི་སྨན་སློབ་བཞི་བཅས་ཁྱོན་བསྡོམས་དགེ་སློབ་གྲངས་༡༧གླ་འཁོར་དང་། གློག་འཕྲུལ་མེ་འཁོར། མེ་འཁོར་བཅས་ལ་བརྟེན་ནས་རྡོག་ཐོན་གྱིས་ལྡི་ལིར་ཐོན།
ཕྱི་ཚེས་༢༩ ཉིན་ཞོགས་པ་ཆུ་ཚོད་བརྒྱད་དང་ཕྱེད་ཀ་ཙམ་ལ་ནི་ཛམ་མུ་ལྡིན་གྱི་མེ་འཁོར་འབབ་ཚུགས་སུ་འབྱོར། དེ་འཕྲལ་ཨེམ་ཏྲིའི་ཕྱོགས་སུ་ཐོན། ཆུ་ཚོད་༧པར་རླངས་འཁོར་ལ་བརྟེན་ནས་མ་ན་ལིའི་ཕྱོགས་སུ་བསྐྱོད།
ཕྱི་ཚེས་༣༠ ཉིན་ཆུ་ཚོད་ ༡༡:༣༠ ཙམ་ལ་པ་ཏི་ཀུ་ས་གནས་སུ་འབྱོར། ཉིན་རྒྱབ་ཆུ་ལྷམ་གཙོ་བོར་གྱུར་བའི་དམར་རིར་མཁོ་བའི་བཅའ་དངོས་ཉོ་ཆེད་སློབ་ཕྲུག་རྣམས་ཁྲོམ་རྭར་འཁྲིད། དེ་ཉིན་ནུབ་གཅིག་པ་ཏི་ཀུར་ཞག་སྡོད་བྱས།
ཚེས་གྲངས་༣༡ ནངས་པར་ཆུ་ཚོད་ལྔ་པ་ཙམ་ལ་ཅོན་ཏ་རའི་སྨན་སྦྱོར་ཁང་གི་སྨན་པ་བཀྲ་ཤིས་དང་ལས་བྱ་རྣམས། དེ་བཞིན་རྡ་ས་སྨན་རྩིས་མཐོ་སློབ་ཁང་གི་སྨན་རྫས་སྨན་དགེ་སྤེན་པ་དོན་གྲུབ་དང་སློབ་མ་གྲངས་ཉི་ཤུ སྦེང་ལོར་སྨན་རྩིས་མཐོ་སློབ་ཁང་གི་དགེ་སློབ་གྲངས་བཅུ་བདུན་བཅས་དམར་རིར་རྡོག་ཐོན་བྱས། དེ་ཉིན་གུར་ཕུབ་དང་ཆུ་ཡུར་བཟོས།
༣༽སྔོ་སྨན་ངོ་སྤྲོད།
སྤྱི་ཟླ་ ༨ པའི་ཚེས་ ༡ ཞོགས་པ་ཆུ་ཚོད་༧པ་ནས་ཉིན་སློབ་ཕྲུག་རྣམས་སྨན་དགེ་གསུམ་དང་ལྷན་དུ་སྨན་རྒྱུ་ངོ་སྤྲོད་དང་སྦྲགས་སྔོ་སྨན་འཐུ་བར་བསྐྱོད། དེ་ཡང་དགེ་སློབ་བུ་མོ་རྣམས་རྩ་ཨ་ཝ་དང་ཕོ་རྣམས་བོང་དཀར་དང་ཏང་ཀུན་གཙོ་བོར་བྱས་སྔོ་སྨན་འཐུ་སྒྲུབ་བྱ། ཉིན་རྒྱབ་སྨན་དགེ་རྣམས་ནས་རྒྱུ་༥༠ལྷག་ཙམ་ངོ་སྤྲོད་བྱེད་འཆར་ཡོད་ཀྱང་རེ་ཞིག་ཆར་ཞོད་ཀྱི་རྐྱེན་པས་འཆར་འགོད་བཞིན་སྒྲུབ་ཐབས་བྲལ།
ཕྱི་ཉིན་ཚེས་གྲངས་༢ ཉིན་སློབ་ཕྲུག་རྣམས་སྨན་རྒྱུ་འཐུ་སྒྲུབ་ཏུ་བསྐྱོད་པ་དང་སྨན་དགེ་རྣམས་སྨན་རྒྱུ་ངོ་སྤྲོད་ཆེད་མ་དཔེ་འཚོལ་ཉུལ་དུ་བསྐྱོད། ཉིན་རྒྱབ་ཆུ་ཚོད་༥པ་ཙམ་ལ་ཁྱོན་བསྡོམས་སྔོ་སྨན་གྲངས་༩༡ཙམ་ངོ་སྤྲོད་མཛད།
ཚེས་གྲངས་༣ ཉིན་སློབ་དགེ་ཆེན་མོ་སྨན་རམས་པ་ཟླ་བ་ལགས་ལ་ཇི་ལྟར་རེ་སྐུལ་ཞུས་པ་བཞིན་ཐུགས་དགོངས་དཀྱེལ་ཆེའི་ངང་ཞལ་བཞེས་མཛད་པ་དང་སྔ་དྲོའི་རིང་དགེ་སློབ་རྣམས་ལ་སྨན་རྒྱུ་འཐུ་སྒྲུབ་དང་ངོ་སྤྲོད་ཀྱི་གལ་གནད་དང་ཀུན་སློང་གྱི་ཁྱད་པར་ཇི་ལྟ་བུ་དགོས་ངེས་ཀྱི་གདམས་པ་ཟབ་པར་གནང་།དེ་ནས་སྔོ་སྨན་གྲངས་ ༥༠ ལྷག་ཙམ་གྱི་ངོ་སྤྲོད་གཟབ་པར་མཛད།ཉིན་རྒྱབ་སློབ་མ་རྣམས་སྨན་རྒྱུ་འཐུ་སྒྲུབ་ཏུ་བསྐྱོད་པ་དང་།དེ་རྗེས་ཞོགས་པ་ངོ་སྤྲོད་བྱས་ཟིན་པའི་སྔོ་སྨན་རྣམས་སྨན་དགེ་རྣམས་ནས་བསྐྱར་སྦྱོང་དང་སྦྲགས་སླར་ཡར་ངོ་སྤྲོད་བྱས་པ་དང་དེ་བཞིན་ཁ་སང་ནོར་འཛོལ་བྱུང་བའི་སྨན་རྒྱུ་རྣམས་ངོ་སྤྲོད་ཁ་གསལ་དག་པར་ནོར་བ་ཡོ་བསྲང་བྱས།
ཚེས་གྲངས་༤ཉིན་སློབ་ཕྲུག་རྣམས་རྒྱུན་ལྡན་བཞིན་སྨན་རྒྱུ་འཐུ་སྒྲུབ་ཏུ་བསྐྱོད་པ་དང་། སྨན་དགེ་རྣམས་གུ་ལ་པའི་ཉེ་འདབས་ཀྱི་ནགས་འཚལ་ཁོ་ནར་སྐྱེས་པའི་སྨན་རྒྱུ་རྣམས་འཐུ་སྒྲུུབ་ཆེད་བསྐྱོད་པ་དང་། ཉིན་རྒྱབ་སྔོ་སྨན་གྲངས་ ༣༠ ཙམ་ངོ་སྤྲོད་ཞུས། སྨན་རམས་པ་ཟླ་བ་མཆོག་ནས་སྨན་དགེ་དང་སློབ་མ་རྣམས་ཀྱི་དོགས་འཆར་སེལ་ཆེད་ཉིན་རྒྱབ་ངོ་སྤྲོད་གནང་བར་ཕེབས།
ཚེས་གྲངས་༥ ཉིན་དམར་རིའི་འབབ་ཆུའི་གཡས་གཡོན་གྱི་ལ་ལྡེབས་ཁུལ་དུ་སྔོ་སྨན་འཚོལ་གཤེར་དུ་བསྐྱོད་པ་དང་། ཉིན་རྒྱབ་སྔོ་སྨན་གྲངས་ ༢༠ ཙམ་ངོ་སྤྲོད་བྱས།
ཚེས་གྲངས་༦ ཉིན་ཐོ་རངས་ཆུ་ཚོད་ལྔ་པ་ཙམ་པ་ལ་སྨན་སྦྱོར་ཁང་གི་སྨན་པ་དང་ལས་བྱ། དགེ་སློབ་རྣམས་རོ་ཐང་དུ་བསྐྱོད་དེ་ཁ་འདོན་དགེ་སྦྱོར་སྒྲུབ་རྗེས་བསང་གསོལ་དང་རླུང་རྟ་བཏང་། དེ་ནས་ལས་སློབ་ཕོ་རྣམས་བ་ལུ་འཐུ་སྒྲུབ་ཏུ་བསྐྱོད་པ་དང་། སློབ་ཕྲུག་བུ་མོ་རྣམས་ལུག་རུ་སྨུག་པོ་འཐུ་སྒྲུབ་ཏུ་བསྐྱོད། སྨན་དགེ་རྣམས་རོ་ཐང་སོགས་ས་བབ་ཆེས་མཐོ་ས་ཁོ་ནར་སྐྱེས་པའི་སྔོ་སྨན་རྣམས་འཚོལ་གཉེར་དང་ཉིན་གུང་ཆུ་ཚོད་གཉིས་དང་ཕྱེད་ཀ་ཙམ་ལ་དགེ་ལས་སློབ་མ་རྣམས་སྡོད་གནས་སུ་འབྱོར། ཉིན་རྒྱབ་ཆུ་ཚོད་བཞི་པར་སྔོ་སྨན་གྲངས་༢༠ཙམ་ངོ་སྤྲོད་བྱས། དགོང་ཟས་སྒྲུབ་རྗེས་སྲོལ་རྒྱུན་སྐོར་བྲོ་འཁྲབ།
ཚེས་གྲངས་༧ ཉིན་གྱི་ཞོགས་པ་སློབ་མ་རྣམས་སྨན་རྒྱུ་འཐུ་སྒྲུབ་ཏུ་བསྐྱོད་པ་དང་། སྨན་དགེ་རྣམས་སྔོ་སྨན་ཡིག་རྒྱུགས་ཀྱི་སྨན་རྒྱུ་འཐུ་བར་བསྐྱོད། ཉིན་རྒྱབ་སློབ་ཕྲུག་རྣམས་ཡིག་རྒྱུགས་གྲ་སྒྲིག་ཆེད་བར་གསེང་འཇོག སྨན་དགེ་རྣམས་སླར་ཡང་སྨན་རྒྱུ་གྲངས་གཤེར་དང་སླར་དགོས་ངེས་ཀྱི་སྔོ་སྨན་རྣམས་འཐུ་སྒྲུབ་ཏུ་བསྐྱོད།
ཚེས་གྲངས་༨ ཉིན་སྨན་དགེ་གསུམ་དང་སྨན་སྦྱོར་ཁང་གི་སྨན་པ་བཀྲ་ཤིས་ལགས་ནས་སྔོ་སྨན་ཡིག་རྒྱུགས་ཀྱི་སྨན་རྒྱུ་སྒྲིག་གཤོམ་གྱི་སྟ་གོན་ཆེད་རམ་འདེགས་མཛད་པ་དང་། ཞོགས་པ་ཆུ་ཚོད་བརྒྱད་པ་ཙམ་ནས་རྡ་ས་དང་སྦེང་ལོར་མཐོ་སློབ་ཀྱི་སློབ་ཕྲུག་རྣམས་སྔོ་སྨན་གྲངས་༡༠༠ངོས་འཛིན་ཡིག་རྒྱུགས་བཏང་། ཉིན་རྒྱབ་སློབ་ཕྲུག་ནད་པ་རེ་ཟུང་དགོང་དྲོའི་བཞེས་ལག་བཟོ་ཆེད་མ་བྱན་ལགས་ཀྱི་ཕྱག་རོགས་སུ་སྡོད་པ་དང་དེ་མིན་གྱི་སློབ་ཕྲུག་ཕོ་མོ་རྣམས་དང་སྦེང་ལོར་གྱི་སྨན་དགེ་གཉིས། སྨན་སྦྱོར་ཁང་གི་ལས་བྱ་རྣམས་རྩ་ཨ་ཝ་འཐུ་སྒྲུབ་ཏུ་བསྐྱོད།
ཚེས་གྲངས་༩ ཉིན་ཞོགས་པ་སློབ་ཕྲུག་རྣམས་སྨན་རྒྱུ་འཐུ་སྒྲུབ་ཏུ་བསྐྱོད་པ་དང་། སྨན་དགེ་རྣམས་དང་སྨན་སྦྱོར་ཁང་གི་སྨན་པ་ལྷན་ཁུར་མོང་འཐུ་སྒྲུབ་བྱས། ཉིན་རྒྱབ་སྦེང་ལོར་མཐོ་སློབ་ཀྱི་དགེ་སློབ་རྣམས་རོ་ཐང་དང་སི་སུ། སོ་ལང་བཅས་ས་གནས་སུ་སྤྲོ་འཆམ་དང་སྦྲགས་༼Atal Tunnel༽རྒྱུད་དེ་ཉིན་རྒྱབ་ཆུ་ཚོད་ལྔ་པ་ཙམ་ལ་པ་ཏི་ཀུར་འབྱོར། དེ་ཉིན་དགོངས་མོར་ལྷོ་ཕྱོགས་སུ་ཕྱིར་ལོག་བྱས།
༤༽དཀའ་ངལ་ཁག
ཟླ་བ་ ༧ ཚེས་ ༣༡ ཉིན་ཉེ་སྔོན་དྲག་ཆར་སོགས་ཀྱི་རྐྱེན་པས་འགྲུལ་ལམ་ཆག་གྲུམ་གྱི་གོད་ཆགས་རྐྱེན་པས་ཆུ་ཚོད་གསུམ་ལྷག་ཙམ་ལམ་བར་དུ་ལུས་པ་དང་འགྲུལ་བཞུད་ལ་འགོག་རྐྱེན་བྱུང་། དེ་ལྡི་ལིར་འབྱོར་མ་ཐག་ཏུ་ཆར་ཞོད་ཀྱིས་དགེ་སློབ་མི་དངོས་ཡོངས་རྫོགས་ཆར་གྱིས་བརླན་པར་སྦངས། དམར་རིར་འབྱོར་རྗེས་སློབ་ཕྲུག་རེ་ཟུང་ས་ཆུ་མི་འཕྲོད་པའི་རྐྱེན་གྱིས་ལུས་ཁམས་མི་བདེ་བ་འབྱུང་འབྲས་སྐབས་ཐོག་གི་གསོལ་སྨན་བསྟེན་ནས་དཀའ་ངལ་ཆེར་མུ་མངོན།
སྦེང་ལོར་སྨན་རྩིས་མཐོ་སློབ་ཁང་ནས། སྤྱི་ལོ་ ༢༠༢༥ ཟླ་ ༨ ཚེས་ ༢༠ ཉིན།
The High-Altitute Medicinal Herbs Identification Training at Mahri from July 27th to August 13th, 2025 by the Bangore Tibetan Medical and Astro College
- Introduction of Personnel
About 60 people in total attended, including lecturer Dr. Penpa Dondhup from Dharamshala Men-Tsee-Khang College and twenty students, Dr. Tashi from Chauntara Pharmacy, and the pharmaceutical staff. Dr.Chime Lhamo from Bangalore University, Dr. Tenzin Namgyal, and fifteen students.
- Travel Details
On July 27th, a Sunday, at 10 a.m., two teachers, eleven first-year medical students, and four third-year medical students, a total of 17 teachers and students, set off for Delhi by taxi, metro, and train. On the 29th, at about 8:30 a.m, we arrived at the Nizamuddin train station. Immediately, we headed towards Majnu
Ka Tila. At 7 p.m., we traveled to Manali by Bus. On the 30th, at about 11:30 a.m, arrived at Patlikuhal. In the afternoon, the students were taken to the market to buy supplies needed for the Marhi, mainly boots.We stayed overnight in Patlikuhal that night.In the morning of the 31st, at about five o’clock, Dr. Tashi and staff from the Chauntara pharmaceutical factory, as well as lecturer Dr. Penpa Dhondup from Dharamshala Men-Tsee-Khang College, and twenty students, and seventeen teachers and students from Bangalore Men-Tsee-Khang College, set off for Marhi. That day, we set up tents and built water channels.
3) Introduction to Herbal Medicine.
On August 1st, at 7:00 AM, the day students, along with the three medical teachers, went to pick herbs along with the introduction of medicinal materials. In the afternoon, the medical teachers planned to introduce more than 50 kinds of medicinal herbs, but due to the rain, it was impossible to carry out the plan.
The next day, on the 2nd, the students went to collect medicinal materials, and the medical teachers went to search for samples for the introduction of medicinal materials. At about 5:00 PM in the afternoon, a total of about 91 kinds of herbal medicines were introduced.
On the 3rd, as requested, Senior Professor Dr. Dawa kindly accepted and gave profound advice to the students on the importance of collecting and introducing medicines. Then, he gave a detailed introduction to more than 50 kinds of herbal medicines. In the afternoon, the students went to collect medicines. Afterwards, the herbal medicines that had been introduced in the morning were revisioned by the medical teachers and re-introduced.
On the 4th, the students went to collect medicines as usual. The medical teachers went to collect medicines that only grow in the forests near Gulapa. In the afternoon, about 30 kinds of herbal medicines were introduced. Dr. Dawa came to give an introduction in the afternoon to clear up the doubts of the medical teachers and students.
On the 5th, we went to waterfall area to search for medicinal herbs.In the afternoon, about 20 kinds of medicinal herbs were introduced.
On the 6th, around five o’clock in the morning, all the staff and students went to Rothang. After performing prayers then we offer incense and prayer flags. Then all the staff and student set off for collecting herbs. Lecturer searched for medicinal herbs that grow only in the highest altitudes such as Rothang, and around 2:30 in the afternoon, the staff and students arrived at their residence. In the afternoon, at four o’clock, about 20 kinds of medicinal herbs which were collected in Rothang were introduced. After preparing dinner, we performed traditional circle dances.
On the morning of the 7th, all the students went to collect medicinal herbs. The lecturer staff went to collect medicinal herbs specimen for tomorrow herbal spotting and identification exam. Later afternoon, the students took a break to prepare for the exam. The medical staff re-counted the medicinal materials and went to collect the necessarily needed medicinal herbs again.
On the 8th, three doctors and Dr. Tashi from the pharmacy assisted in preparing the herbal medicine exam materials. Around 8 a.m., students from Dharamsala and Bangalore colleges took an exam to identification and spotting of 100 herbal medicines. In the afternoon, all the students, along with two lecturer from Bangalore and staff from the pharmacy, went to collect herbal medicine.
On July 31, due to recent heavy rains, road damage caused more than three hours of delays and obstacles for travelling. As soon as we arrived in Delhi, the rain soaked all the teachers and students. After arriving in Mahri, some students experienced health problems due to acclimatization, and they took medicine to alleviate the difficulties. Beside these, we don’t face any other major problem.
From Bangalore MenTseeKhang Sowa-Rigpa Medical College and Hospital 20th Aug 2025.
